Kunstlokaal 42: Het raadsel van de traan in de kunst

De 28e editie van Kunstlokaal42 vindt plaats op woensdag 21 januari, 21.00 uur.
AD VINGERHOETS: HET RAADSEL VAN DE TRAAN IN DE KUNST

De achtentwintigste editie van Kunstlokaal42 staat in het teken van emoties in de kunst, en dan met name toegespitst op verdriet en op de afbeelding daarvan in de beeldende kunst. Het blijkt dat tranen, met uitzondering van het huilende zigeunerjongetje , nauwelijks te vinden zijn in de beeldende kunst. Te gast is psycholoog en gedragswetenschapper Ad Vingerhoets.

tranen

Alleen mensen produceren emotionele tranen. Dat doen ze wanneer ze verschillende intensieve emoties ervaren. De belangrijkste daarvan zijn wel hulpeloosheid, verdriet en ontroering. Waarom wij als mensen de enige dieren zijn die dat doen, is nog onduidelijk en daarom ook onderwerp van druk gespeculeer.

Emoties en kunst zijn nauw met elkaar verbonden. Kunst kan emoties oproepen, het kan emoties weergeven, of het kan gezien worden als een emotionele expressie. In deze lezing gaat het heel specifiek over het afbeelden van verdrietige en huilende mensen.

In de Europese (schilder)kunst worden best wel vaak huilende mensen afgebeeld. Denk, bijvoorbeeld, aan alle motieven over het lijden en sterven van Christus. Maar het wonderlijke is dat je in de meeste gevallen wel huilende personen ziet, maar dat er geen sprake is van zichtbare tranen. Hoe moeten we dan weten dat een persoon huilt? Aan de hand van tal van voorbeelden van afbeeldingen van verdrietige en huilende personen, wordt geïllustreerd op welke manier het huilen wordt vorm gegeven. Een verdere interessante vraag is voorts wie dan toch de kunstenaar was die, als eerste, wel heel duidelijke tranen heeft geschilderd. Deze vragen zullen centraal staan in deze lezing.

Naast afbeeldingen afkomstig uit de Europese (schilder)kunst, zullen er ook enkele voorbeelden van vroegere Zuid- en Midden-Amerikaanse kunst worden getoond en besproken. En zoals altijd is er na afloop uur ruimte voor vragen en discussie.

Ad vingerhoets
Ad Vingerhoets (1953) is als hoogleraar Emoties en Welbevinden verbonden aan het Departement Medische en Klinische Psychologie van de Universiteit van Tilburg. Zijn expertise ligt op het terrein van stress, emoties, psychosomatiek en kwaliteit van leven. Zijn bijzondere belangstelling gaat uit naar onderwerpen als vrijetijdsziekte, heimwee en nostalgie, en, vooral, huilen. Hij schreef meer dan 350 artikelen in vakbladen en schreef/redigeerde 19 boeken. Ook de (inter)nationale media raadplegen hem met regelmaat als het gaat om deze onderwerpen.

Tranen worden geassocieerd met puurheid en klaarheid, met reiniging. Van oudsher zijn tranen in verband gebracht met bovennatuurlijke krachten. In het boek Tranen brengt psycholoog en gedragswetenschapper Ad Vingerhoets in kaart wat er over tranen bekend is, wat hun functie is. Wat is er bekend over de evolutie van tranen? Welke hersenstructuren en hormonen zijn erbij betrokken? Waarom huilt de een meer dan de ander? En welke invloed heeft cultuur op het huilgedrag?

Ad Vingerhoets zal een aantal van zijn boeken meebrengen en na de lezing te koop aanbieden voor de zeer vriendelijke prijs van 5 euro.

Het discours moet doorgaan …

Kunstlokaal42 is een activiteit van Lokaal42, gelegen aan de Markt in Helmond. De doelstelling van Kunstlokaal42 is het bevorderen en in standhouden van het discours op het gebied van de kunsten in Helmond. De avonden zijn bedoeld voor alle (in kunst) geïnteresseerden, nieuwsgierigen, amateur- en professionele kunstenaars, en verder iedereen die gewoon een interessante en/of boeiende avond wil meemaken.

De avonden beginnen om 21.00 uur en zijn gratis toegankelijk. Het programma duurt ongeveer anderhalf uur. Na afloop van het officiële gedeelte kan het samenzijn in een gezellige sfeer worden voortgezet tot in de kleine uurtjes

Advertentie